ZWANGERSCHAP
MISKRAAM
Bloedverlies in de eerste maanden van de zwangerschap is meestal onschuldig en kan verschillende oorzaken hebben.
Een miskraam (ook wel spontane abortus genoemd) is het verlies van een niet-levensvatbaar embryo (vrucht). Een miskraam is het verlies van een vroege zwangerschap. Bij een miskraam is er geen hartslag meer bij het vruchtje. Het vruchtje is – vaak al enige tijd eerder- gestopt met groeien. Er zijn verschillende vormen van miskramen te onderscheiden, meestal afhankelijk van het stadium van de zwangerschap waarin de miskraam is opgetreden of afhankelijk van het verloop van de miskraam.
Bij een normale zwangerschap wordt een vruchtzak aangemaakt met daarin een embryo. Bij een zeer vroege miskraam (blighted ovum) is al vroeg in de zwangerschap de groei gestopt en is er geen embryo ontwikkeld. Op de (inwendige) echo is dan alleen een vruchtzak zichtbaar.
Bij een iets latere miskraam (missed abortion) is de groei verder gekomen en een embryo zichtbaar door middel van een inwendige echo. Het embryo heeft echter geen hartactie en is meestal kleiner dan de zwangerschapsduur aangeeft.
OORZAAK
Een miskraam komt bijna nooit door een erfelijke afwijking bij de ouders. De oorzaak van een vroege miskraam is bijna altijd een aanlegstoornis. Het vruchtje is niet in orde en de natuur vindt als het ware een logische oplossing: het groeit niet verder en het lichaam stoot het af. De oorzaak is meestal een chromosoomafwijking die bij de bevruchting is ontstaan. In de regel gaat het hier niet om erfelijke afwijkingen, zodat er geen gevolgen zijn voor een volgende zwangerschap.
Een miskraam is een vaak voorkomend en natuurlijk verschijnsel: bij tenminste één op de tien zwangerschappen treedt een miskraam op 10.
Eén keer een miskraam betekent geen verhoogde kans bij een volgende zwangerschap op een nieuwe miskraam. Een eerste miskraam is dan ook geen reden voor nader onderzoek; dat adviseren artsen pas na meerdere miskramen. Ook dan levert onderzoek bij het overgrote deel van de vrouwen geen duidelijke verklaring voor de miskramen op.
VERLOOP
Als de miskraam niet spontaan begint, zijn er 3 mogelijkheden:
- Afwachten: natuurlijke manier
- Behandeling met medicijnen in het ziekenhuis
- Ingreep in ziekenhuis (curettage)
We zullen de verschillende mogelijkheden – en wat deze voor jou betekenen – met je bespreken, maar hier alvast informatie:
Afwachten: natuurlijke manier
Als het zeker is dat het hartje niet meer klopt – dat wordt gecontroleerd met echo(‘s) – kun je ervoor kiezen om te wachten totdat de miskraam vanzelf op gang komt. Meestal gebeurt dat binnen 1-2 weken na het eerste bloedverlies.
In het begin heb je weinig bloedverlies. Dit bloedverlies kan enige dagen duren. Als de miskraam doorzet, dan verlies je meestal veel helder rood bloed. Ook kun je stolsels verliezen. Stolsels zijn heldere rode klonten bloed die zo groot als een vuist kunnen zijn. Als de miskraam doorzet krijg je buikpijn. De buikpijn lijkt op hevige menstruatiepijn. De pijn komt in golven: het houdt enkele minuten aan en gaat dan weer weg. Meestal zakt de pijn af als er weer bloed uit de baarmoeder is gekomen. Het kan zijn dat je een aantal minuten tot uren buikpijn hebt, deze weer weg gaat en later weer terug komt. De buikpijn zorgt er voor dat door middel van knijpbewegingen alles wat in de baarmoeder zit naar buiten wordt gebracht. Op deze manier maakt je lichaam de baarmoeder schoon. Als de baarmoeder leeg is, wordt het bloedverlies minder en gaat de buikpijn over in een zeurderige pijn. De dag na de miskraam verlies je evenveel bloed als tijdens de menstruatie. De buikpijn is zo goed als over. Je kan nog 5 tot 10 dagen bloed verliezen. Net als bij een menstruatie wordt het wel langzaam aan minder en donkerder van kleur.
Behandeling met medicijnen
Bij een behandeling met medicijnen krijg je in het ziekenhuis van een klinisch verloskundige of een gynaecoloog tabletten (misoprostol). Deze worden ingebracht in de vagina. Je wacht daarna thuis af of de medicijnen werken. Als de medicijnen aanslaan, komt de miskraam meestal na 1 tot 2 dagen op gang. De miskraam verloopt dan ongeveer hetzelfde als een spontaan op gang gekomen miskraam: met bloedverlies en buikpijn. De medicijnen werken bij meer dan de helft van de vrouwen. Als de miskraam niet meteen op gang komt, kun je afwachten. En anders is een ingreep in het ziekenhuis (curettage) nog de enige mogelijkheid.
Ingreep in het ziekenhuis (curettage)
Sommige vrouwen vinden het moeilijk te moeten wachten tot de miskraam vanzelf op gang komt en de bloeding weer ophoudt. Het kan emotioneel en praktisch vervelend zijn om te wachten op een spontane miskraam. Lichamelijk kan het zwaar zijn als het bloedverlies lang aanhoudt. Voor sommige vrouwen zijn dit redenen om eerder in te grijpen. Dit kan door een curettage uit te laten voeren. Met deze operatieve ingreep wordt de miskraam bij 95% van de vrouwen compleet verwijderd.
Een curettage is een korte operatieve ingreep in het ziekenhuis. De gynaecoloog maakt de baarmoederholte via de vagina leeg met een soort schrapertje, zuigertje of slangetje. De ingreep duurt ongeveer 10 tot 15 minuten. Je krijgt dan een lichte narcose of een plaatselijke verdoving.
EMOTIONEEL HERSTEL
Het kan zijn dat je moe en lusteloos bent na een miskraam. Dit komt doordat je hormoonspiegel weer verandert. Een miskraam laat vaak echter niet alleen lichamelijk z’n sporen na.
Veel vrouwen ondergaan na het verlies van hun prille zwangerschap een moeilijke tijd. Een miskraam heeft vaak meer impact dan ze vooraf kunnen bedenken. Dat geldt voor vrouwen én hun partners. De miskraam betekent bijvoorbeeld dat je toekomst anders is dan je dacht. Dit verlies maakt plotseling een einde aan alle plannen en fantasieën over dit kind.
Misschien vraag je je af waarom het mis ging. Het kan een troost zijn om te weten dat de zwangerschap meestal vanaf het begin al niet in orde was. Dat de miskraam dus een natuurlijk en logisch gevolg was. Maar naast deze feitelijke verklaring denk je misschien dat je iets had kunnen doen of laten om de miskraam te voorkomen. Hoe invoelbaar ook, schuldgevoelens zijn niet terecht.
Ook goed om te weten: er is geen tijdspad te geven tot het verdriet over is. Iedereen beleeft het anders. Iedereen doet het anders. Gun jezelf wat jij nodig hebt. De tips hieronder kunnen helpen.
Wat kun je doen om je miskraam goed te verwerken?
- Neem serieus wat je voelt. Alles mag er zijn: verdriet, gemis, schuldgevoel, ongeloof, boosheid, een gevoel van leegte. Misschien voel je ook berusting of zelfs opluchting. Dat kan. Niks is gek.
- Praat erover. Misschien met een vriendin, met je partner, met je zus of een buurvrouw. Of met ouders die hetzelfde hebben meegemaakt. Natuurlijk ben je ook welkom bij je verloskundige.
- Weet dat je partner het verlies hoogstwaarschijnlijk anders beleeft en anders verwerkt dan jij. Dat is normaal. Het is waardevol als jullie erover kunnen praten, met elkaar en met anderen.
- Doe wat goed voelt voor jou. Op het moment dat het voor jou klopt. Zet een mooi beeldje in je kast. Plant een boom in je tuin. Kies een sieraad als herinnering. Schrijf je ongeboren kind een brief. Brand geregeld een kaarsje. Of doe iets heel anders, maar kies wat bij jou, bij jullie past.
- Lees erover. Schrijf erover. Op Facebook zijn besloten groepen waar je over je ervaring kunt schrijven, bijvoorbeeld de groep Miskraam Mama’s. Overweeg om het boek “als je je kind verliest in de zwangerschap”in te vullen, de toegankelijke vragen en suggesties helpen je om je ervaringen te verwerken.
- Vertel je levende kind(eren) erover. Er zijn bijvoorbeeld mooie prentenboeken om met jonge kinderen te lezen.
- En merk je dat je energie niet terugkomt? Of dat je maar blijft piekeren? Zoek dan hulp om het verlies van je kindje in je zwangerschap te verwerken. Dit is geen thema om mee aan te rommelen. Zoek begeleiding die bij jou past.
- Op miskraambegeleiding.nl vind je gratis praktische hulpmiddelen.
Na verloop van tijd ontstaat er vaak toch weer het verlangen naar een volgende zwangerschap. Wanneer je er emotioneel klaar voor bent om weer zwanger te worden, is persoonlijk. Dat bepaal je zelf met je partner. We raden aan om met een volgende zwangerschap te wachten totdat je weer ongesteld bent geweest. De eerst volgende ongesteldheid kan je ongeveer vier tot zes weken na de miskraam weer verwachten, al kan het ook iets eerder of later zijn. Blijft de ongesteldheid uit, neem dan contact op met je arts of verloskundige.
Meer informatie:
