KRAAMTIJD
ANTICONCEPTIE
Vanaf 4 weken na de bevalling kan er weer een nieuwe eisprong (ovulatie) plaatsvinden en vanaf 6 weken kan de menstruatie optreden.
Vanaf het moment dat jij en je partner weer toe zijn aan gemeenschap is het gebruik van anticonceptie nodig. Na een bevalling duurt het ‘ontzwangeren’ ongeveer 9 maanden. Na een keizersnede is het advies om zeker een jaar te wachten met een eventuele volgende zwangerschap om het litteken in de baarmoeder voldoende te laten herstellen.
De mogelijkheden voor anticonceptie bespreken we tijdens het afsluiten van het kraambed uitgebreid met je. Zolang je borstvoeding geeft heb je een beperkte keuze hierin. Handige website: www.anticonceptie.nl en App: ‘Anticonceptie’ MSD.
We lichten even verschillende vormen kort toe:
Condoom (mannen en vrouwen): het (tijdelijk) gebruik van een condoom kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- borstvoeding geeft en aanvullende anticonceptie wilt
- snel na de bevalling seks hebt, terwijl je nog geen andere anticonceptie gebruikt
- een korte periode tussen twee zwangerschappen wilt overbruggen
- voorkeur hebt voor een hormoonvrije anticonceptiemethode.
Hormoonspiraal: het hormoonspiraaltje kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
- meteen na verwijdering zwanger wilt worden
- één keer in de vijf jaar aan anticonceptie wilt of kunt denken
- het niet erg vindt dat je tussentijds kunt bloeden en de bloeding vermindert of zelfs stopt.
Koperspiraal: het koperspiraaltje kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
- voorkeur hebt voor een hormoonvrije anticonceptiemethode
- één keer in de vijf tot tien jaar aan anticonceptie wilt of kunt denken
- het niet erg vindt dat de menstruatie langer kan duren, met mogelijk heviger bloedverlies in het begin.
Hormoonstaafje (implanon): het hormoonstaafje kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
- één keer in de drie jaar aan anticonceptie wilt of kunt denken
- het niet vervelend vindt dat het staafje zichtbaar kan zijn en te voelen is onder je huid
- het niet erg vindt dat bloedingen onvoorspelbaar zijn en je menstruatie vermindert of zelfs stopt
Combinatiepil: het gebruik van de (combinatie)pil kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- geen borstvoeding geeft
- dagelijks aan de pil wilt en kunt denken
- de pil in principe elke dag wilt en kunt slikken (dus niet vergeten)
- invloed wilt uitoefenen op je maandelijkse bloedingen (mogelijkheid om te verschuiven).
Minipil (cerazette): het gebruik van de minipil kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
- de minipil elke dag wilt en kunt slikken
- het niet erg vindt dat de bloedingen (zeker in het begin) onregelmatig of onvoorspelbaar zijn en je menstruatie soms vermindert of zelfs stopt
Prikpil: de prikpil kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
- één keer in de drie maanden aan anticonceptie wilt of kunt denken
- het niet erg vindt om één keer in de drie maanden een prik te halen
- het niet erg vindt dat je menstruatie vermindert of zelfs stopt
Anticonceptiering (nuvaring): het gebruik van de ring kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- geen borstvoeding geeft
- niet elke dag aan anticonceptie wilt of kunt denken
- het niet vervelend vindt om de ring zelf in de vagina in te brengen
- invloed wilt uitoefenen op je maandelijkse bloedingen (mogelijkheid om te verschuiven)
Anticonceptiepleister: het gebruik van de pleister kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- geen borstvoeding geeft
- één keer per week aan anticonceptie wilt of kunt denken
- het niet vervelend vindt een pleister op je huid te plakken die soms zichtbaar is
- invloed wilt uitoefenen op je maandelijkse bloedingen (mogelijkheid om te verschuiven)
- BMI niet hoger is dan 30 (zie ‘mijn gewicht’ op www.voedingscentrum.nl).
Pessarium: een pessarium is een latex of siliconen kapje met een flexibele rand die je zelf in de vagina inbrengt. Het kan voor jou een goede keuze zijn als je:
- borstvoeding geeft en aanvullende, betrouwbare anticonceptie wenst
- meteen na verwijdering zwanger wilt kunnen worden
- het niet erg vindt om voordat je seks hebt, het pessarium inbrengt
- voorkeur hebt voor een hormoonvrije anticonceptiemethode
Sterilisatie: een sterilisatie is definitief en kan voor jou of je partner een goede keuze zijn als je:
- nu en in de toekomst geen kinderen meer wilt
- niet meer aan anticonceptie wilt denken.
Natuurlijke methoden: bij natuurlijke methoden is het belangrijk dat je weet wanneer je vruchtbaar bent . De periode rond de eisprong vrij je dan een aantal dagen niet. Hierbij worden geen middelen gebruikt en zijn het minst veilig.
- Cervixslijmmethoden
- Geheelonthouding en coïtus interruptus
- Temperatuurmethode
- Hierbij wordt gekeken naar de schommelingen in de lichaamstemperatuur, de verandering van het baarmoederhalsslijm en de verandering van de baarmoedermond
Spiraal plaatsen in onze praktijk
MOMENTEEL PLAATSEN OF VERWIJDEREN WE GEEN SPIRAALTJES MEER IN DE PRAKTIJK, HET IS NIET MEER MOGELIJK HIERVOOR EEN AFSPRAAK BIJ ONS TE MAKEN.
Er zijn twee soorten spiralen die in de praktijk worden geplaatst; het koperbevattend (Ballerine, T-Safe of Multi-Safe) en het hormoonbevattend (Mirena of Kyleena) spiraaltje.
Het recept van het spiraaltje wordt door de verloskundige voorgeschreven. Deze kan in overleg worden opgehaald bij de verloskundigenpraktijk, of opgestuurd worden naar je huisadres. Met dit recept kan de spiraal bij je eigen apotheek worden opgehaald.
Het spiraaltje wordt bij voorkeur geplaatst tijdens de menstruatie. Gedurende deze periode staat de baarmoedermond meer open en zal dit het inbrengen gemakkelijker maken. Na een bevalling houden we een periode van 10-12 weken na de bevalling aan.
Het inbrengen begint net als het inwendig onderzoek dat je misschien al gewend bent. De verloskundige zal het spiraaltje met behulp van een zogenaamde inserter via de vagina in de baarmoeder inbrengen. Hiervoor wordt een vrouwvriendelijk plastic speculum (de zogenoemde eendenbek) gebruikt. De draadjes worden tot een lengte van ongeveer 3 cm afgeknipt vanaf de baarmoedermond. Je kunt de draadjes met de vinger voelen.
Na het inbrengen van een spiraaltje kunt je je even duizelig voelen. Wanneer je je weer goed voelt, kun je zelfstandig naar huis. Het is verstandig om het die dag verder rustig aan te doen. Na het plaatsen hebben sommige vrouwen last van een krampachtig gevoel in de onderbuik. Sommige vrouwen kiezen er daarom voor om twee uur voor het plaatsen van het spiraaltje pijnstilling te nemen. Denk bijvoorbeeld aan 400mg ibuprofen. In geval van borstvoeding adviseren wij 1000 mg paracetamol in te nemen. Meestal zijn de krampen na enkele uren verdwenen. Direct na de spiraalplaatsing kun je wat ruimer bloedverlies hebben. Zorg ervoor dat je een maandverbandje meeneemt naar de afspraak.
Het is verstandig zes weken na de plaatsing te laten beoordelen of het spiraaltje goed is geplaatst. Na die tijd kun je regelmatig zelf controleren of het spiraaltje nog goed zit. Het beste kan dat aan het einde van de menstruatie. Breng je vinger in de vagina tot aan de baarmoedermond: als je daar de dunne draadjes kunt voelen zit het spiraaltje goed. Het is van belang dat je voorzichtig voelt en niet aan de draadjes trekt. Jij noch je partner zouden het spiraaltje moeten voelen tijdens het vrijen. In sommige gevallen worden de draadjes toch gevoeld. Mocht dit een probleem zijn, neem dan contact met ons op.
Indien het spiraaltje na de controle bij 6 weken goed zit, ben je zo goed mogelijk beschermd tegen zwangerschap. Zeer zelden kan het spiraaltje worden uitgestoten zonder dat je het meteen merkt (bijv. tijdens de menstruatie). Er kan daarna een onverwachte bloeding optreden, of het voorheen verminderde bloedverlies kan toenemen. Het is ook mogelijk dat het spiraaltje slechts gedeeltelijk wordt uitgestoten en dat jij of je partner dat merkt tijdens de geslachtsgemeenschap. In beide gevallen kun je het beste de verloskundige raadplegen. Het spiraaltje is over het geheel genomen betrouwbaarder dan de anticonceptiepil, maar de kans op een zwangerschap is nooit nul.
Afhankelijk van je zorgverzekering en je verzekeringspakket worden de kosten van het spiraaltje en/of de kosten voor het plaatsen van het spiraaltje vergoed. Dit geldt echter alléén voor de spiraalplaatsingen. Begeleiding van zwangerschap, kraambed en nazorg valt altijd onder de basiszorg en wordt voor iedereen standaard vergoed uit het basispakket.
